— Мылқаусың... қатыгезсің безерген? Опасызсың, сұм жалған? Біресе бетінді, біресе көтіңді беріп құбыласың! "Бұқа" сынды, Күрең сынды сұқ иттерге сүйек салдың! Абалаттың, айтақтап! Ақыры жетіп тындың ба дегеніңе!? Жынға тойған иттерге қойдай қоңыр халықты тақымдатып, талатып, тырқыратып торғайдай тоздырдың ба? Жеттің бе, мақсатыңа? Жемсауың толды ма? Ыбылыс иектеген кер заман! Судың да сүрауы болар! Елдің обалы жібермес. Бала-шағаның көз жасы жібермес! Аяғыңнан шалар! Құдай алдында жауабын әлі берерсің, сен заман! Сұраусыз кетпес еш қылмыс... Сұраусыз кетпес! Кетпес! Кетпес!!! — деп қырқырап, тұмсығымен жер сүзе құлады Пахраддин. Әлдебір құдырет иесінің құлағына шалынар дегендей айқайламақ еді, бірақ кеуіп қалған аш өзегінен ысылдаған дыбыс қана шықты.

Естен танып сол жатқаннан мол жатып әлден уақытта санасы саңылауланып, шала-пұла ес жиды, Алдымен топырақ, жас шөптің иісін сезді. Кірпігін қозғап еді, тұмсығы жер сүзіп етпетінен жатыр. Бұл жатысының мәнісін түсінбеді. Өзегін өртеген шөл. Тілі тобарсып, желім болып қалғандай. Иегі астында жатқан көкөскін шөптен тістеп жұлды. Лабақ ахун елес берді. Лабақ ахунның үні келді құлағына:

— Айтқаным келіп, болжағаным болды ма? Тау тауға соғылар, теңіз ернеуінен шығар, мағрыптан бір от, машырықтан бір от көрінер дегенмін. Аспаннан Ғайса түсер, жерден Мәді шығар дегенмін. Адамзат ғарасат майданына жиналар. Сол жерде Құдайдың жүзін көрер. Құдай алдында һәмме адам ұлына Ұлы Сот болар дегенмін. Сол күнге жеттік, міне! Тілегіміз қабыл болды. Ақырды көзбен көрдік. Сен әлі де болса жалғаншыны қимай жатсың ба?! Көк шөп талмап тірлікті көксеп жатсың ба?! Ол райыңнан қайт! Қазір көз жұмсаң алдыңнан О Дүниенің нұрлы қақпасы ашылар! Мынау жалғаншы тірліктен көтеріліп мәңгілікке бет түзерсің! Сол үшін жеттім қасыңа. Жылынбайын деп жаһилдің жаққан отына, тәрк еттім һәмме тірлікті. Қиналма! Шыдам ет! Қалимаға келтір тіліңді! Алдымнан жарылқа деп тіле! Иман сұра Алладан!

Пахраддин ерні күбірлеп іштей дұға оқыды. Әлгі ашуланғаным, Құдайды кінәлағаным асылық болған екен деп ойлады. Кеше гөр, Жаппар Ием, деп жалбарынды.

Пахраддин кеудесін әзер қозғап ауырсынып күш жиып тіктеліп отырды. Басы айналғандай. Аспан қиялап төңкеріле бергеңдей. Жер жылжығандай. Бет-аузының құм-топырағын сүрткен де жоқ.

— Бауа, шұбырған ел ... ел не болды?— деп сұрады қиялындағы ахуннан.

— Өлгені өлді, қалғаны қалды, інім.

— Үстірт үстінде қалған ел-жұрттан не хабар?

— Істері бар болсын олардың. Жастары азған-дүр. Бейіт тынышын бұзған-дүр. Аруақты күңірентіп, содан елі тозған-дүр. Мешіттерді құлатып, сөйтіп Құдай атқан-дүр, Елін аштық жайлап, өздері тышқан аулап жеп, бытырап жөн-жөніне кеткен-дүр. Өздерімен кетпей кесапаты күллі адам баласына тиіп содан міне жер бетіне Қиямет-Қайым жеткен-дүр.

— Ехе-еее! — деп күңіренді Пахраддин. Басы салбырап төсіне құлаған. Мұқап, мұңайып екі бүктетіліп отыр. Аздан соң танау астынан күбірлеп сөйлей бастады. Өзімен-өзі тілдесті.

— ...Қарағай басын шортан шалды десеңші... Тұрымтай -тұсына, балапан басына кетті десеңші... Бәсе... бәсе... Күрең мен Сұржекей, Ждақай мен Қозбағар басқарған ел не оңсын... Басшысын таппаған ел азып, жолдасын таппаған ер азып... зүлмат өктеген екен ғой... О, Жасаған, осы күнді көргенше күмрә неге болмадым... Осы күнді көрсетіп қинау ма еді мақсатың? Бір емес, екі өлтіргің келген екен ғой...Өлтірмей-ақ өртегенің ғой Дозақ отына... Ажалыңды да аяғаның ғой. Пахраддиннің алпыс жыл жанын отқа қақтағаны аз болып па еді? Ыбылыспен, Сайтанмен, надандық, зүлымдықпен алпыс жыл айқасқаны аз болып па еді?.. Мынау фәниден өтерде енді... ең болмаса соңын күйретпей алсаң етті!!!...

Пахраддин енді бірде қараса еңбектеп келеді екен. Сөйлеп келеді екен. Қайда бара жатқанын ұмытып іркілді. Осы арада өзінің қайда бет алғаны есіне түсті Пахраддиннің. Құм шағыл басында қалған Сырғаға жеткісі келген екен.

Күн ұясына қонып төңірек маңайда көлеңке тұтаса бастаған шақ болыпты.