Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Қайта шапты балаға.

«Қалағаныңды берді»,— деп,

Шыбын жанын құрбан қып,

Қара Көжек арада.

Баладан болып садаға,

Ұстап беріп биені,

Жад қылады Иені,

Қарны жерге тиеді.

Құртқа сұлу күймеден

Қарғып түсіп, биені

Маңдайынан сүйеді.

Көшіне тіркеп жөнелді,

Көкала бие шұрқырап,

Көбік шашып бұрқырап,

Емшегі бұлақ иеді.

Айы-күні жетіп тұр,

Тууы тұлпар қиын боп,

Жүруге халі бітіп тұр.

Ішінде тұлпар тулайды,

Биенің тынысы бітіп тұр.

Қасына адам жолатпай,

Құртқа жалғыз күтіп тұр.

Көкала бие дөңбекшіп,

Домаланып сұлады.

«Тұншығып тұлпар қалар»,— деп,

Құртқаның жаны шығады.

Тонын жарып тұлпардың,

Құлынға тыныс қылады.

Сонда жатып құлындап,

Бурыл тұлпар туады.

Тұяғын жерге тигізбей,

Үстіндегі шешініп,

Құртқа сынды сұлуың

Алтын тонға орады.

Аузын үріп сыпырып,

Маңдайынан иіскеп,

Шүкір ғып Хаққа тұрады.

Аршын басты Бурылы —

Қабырғада қанаты,

Сұлтанының жан аты.

Күн түсірмей көзіне,

Жел тигізбей өзіне,

Үстіне шатыр тіккізді.

Құртқа сынды сұлуың

Айтса, сөзін өткізді.

Көп нөкерін жүгіртіп,

Не керегін жеткізді.

Үйір болып сол жерде,

Қырық күнге шейін Бурылға

Қулықтың <қосылма> сүтін емізді.

Және қырық күн біткенше,

Қысырдың сүтін емізді.

Сексен күні біткесін,

Тоқсан күні жеткесін,

Арымасын, талмасын деп,

Маңқа, қолқа <қосылма> болмасын деп,

Жеміне қосып, Қыз Құртқа,

Қызыл дәрі жегізді.

Бурылға Қыз Құртқа

Түндікпенен күн берді,

Түтікпенен су берді,

Дәрілеген жем берді.

Құртқа сынды сұлуың:

«Отауды жығып, тиес!»,— деп,

Қобландыға дем берді.

Алтыннан жабу оюлап,

Бурылға Қыз Құртқа

Құлағын тігіп қыюлап,

Балағына түсірді.

Елі түсіп есіне,

Дүйсенбі күні бесінде,

Отауды жығып, көшірді,

Бурылын құндақтап,

Биені тіркеп көшіне.

Асқар төбе — бел еді,

Белден көшкен ел еді,

Көшті тартып келеді.

Бірнеше күн дегенде,

Тоқтарбайдың жанына

Отауды әкеп тігеді.

Әлқисса, Қобланды батыр әкесі Тоқтарбайдың жанына отауын тігіп жатып, әкесіне келіп:

— Мен кеткелі жылқыдан, біраз айлар болды. Сонан бері тоқсан құл мен малдан хабар бар ма?— деп сұрады.

— Жоқ, шырағым, құлдан да, малдан да хабар жоқ,— деді. Құйған шайдан ішпей, ашытқан балдан ішіп: «Мен малдың хабарын біліп келейін»,— деп жүріп кетті.

Базарда бар ақ мата,

Ойнақтайды жас бота,

Бұл сөзімде жоқ қата.

Әкесімен сөйлесіп,

Атқа мінді күн бата.

Отарда жатқан жылқының

Қарасын көрді таң ата.

Барса, малы аман-ды,

Құлдар көріп қуанды.

Қобланды батыр келгесін,

Көтеріп қолға ту алды.

Судай тасып жұбанды,—

Қыдыр дарып, бақ қонған

Келгеннен соң Қобланды.

Бөтен сөзді қоялық,

Не ғылып жатыр Қыз Құртқа?

Енді содан сөз қозғап,

Ақ қағазды боялық.

Естеміске қосылып,

Ит жүгіртіп, құс салып,

Қобландыдай батырың —

Жата берсін балалық.

Аз ба, көп пе жатқаны

Қобландының, қаралық.

Құртқаның баққан Бурылы

Жасқа толып, тай шықты,

Жалтырап маңдай ай шықты,

Тайдан құнан бұл шықты.

Тасқа тиген тұяғы

Көмірдей ойып, жаншыпты.

Құнаннан шығып — дөнен-ді,

Күн көрмеген көбен-ді.

Жуандап мойны өссін деп,

Бір байталға жіберді,

Бестісінде үйретті.

Жібек арқан құлаштап,

Таралып мойны өссін деп,

Ұзын байлап сүйретті.

Алты жаста ақтатты,

Өзіне өлшеп Бурылдың,

Алтыннан тұрман қақтатты.

Ат болар деп батырға,

Бурылын мақтатты.

Құртқа сұлу батырға

Қарағай найза саптатты.