Белый дом / Ақ боз үй - Смагул Елубай / Смағұл Елубай

Ждақай Шегені бүйірден түртті.

— Көрдің бе, күткені бар, жалғыз жатты. Қасқа бала, қазір көресің қызықты! — деді.

Одан кейін де біраз уақыт өтті. Отау үй әлі жым-жырт. Мүлгіп тұр. Ауыл үсті монтаны тыныш. Ит екеш иттердің де жақтары қарысқан. Қора жақтан күйегі алынып қызу науқан кешкен қошқарлардың ғана арсы-гүрсі қимылдары байқалады. Әрегідік сатыр-сұтыр сүзісіп те қалады.

Ауылдың желке тұсынан байғыз шақырды. Сұңқылдап жаман ырым бастап тұр. Жолдары болса жарар еді. Жас тоқалдың есігін ашады деген Бұлыш аңшы әлі жоқ.

— Көп ұзамайды. Келеді Ай тумай, — деп кояды Ждақай сыбырлап, қос өркештің арасынан мойнын созып қарай түсіп. Қарындары қампиып көлбеп жатқан түйелер марғау мүлгіп күйіс қайырады. Түйе шайырының күлімсі иісі келеді.

— Сол көргеніңді айта отырсай, Ждеке, қарап отырғанша!— деді Шеге. Ждақай көрген "қызығын" айтып беруге ынғайланды.

— Сен өз көзіңмен көрсін деп едім, әлгі ағамыз келмей қасқитқанын қарашы... Жарайды, айтсам айтып берейін...

— деп иығын қомдап қойды Ждакай. — Шалы қалаға

кеткесін... мен қасқайып кеш түсісімен Балқияның есігін аңдитын болдым, — деп бастады әңгімесін Ждақай.

— Өйдәйт дерсің!

— Дәмем күшті. Күйеуі шал. Өзі болса жас, сылқым келіншек енді осындайда серілік жасамағанда, кашан жасайды деймін. Күн батысымен бүкеңдеп осында тартамын. Бірақ есікке жеткен жерде мені Құдай ұрып қасқаямын да қаламын. Жабық есікке қол тигізу мен үшін бір ақырзаман. Қолым дірілдеп, демім бітіп, құлағым шыңылдап, жүрегім тарсылдайды. Күні кеше, тағы да сөйтіп, қаскиып есік алдында тұрсам, қараң-құраң етіп түн жамылып біреу келеді. Зәрем ұшып кетті. Есік алдынан жалт бердім. Үйді айналып бұға қойдым.

...Бір кезде есімді жисам үй ішінен сыбыр-күбір естіледі.

— Бері... бері жүр! - деген Балқияның үні шықты. —

Байқа жолында құман тұр! - дейді.

— Жалғызсың ба? — дейді Бұлыш күңк етіп.

— Немене жалғыз болмай, байыммен жатыр дейсің бе?

— Тек! Бала-шаға жоқ па дегенім ғой.

— Зәрең ұшпай-ақ қойсын!

Сөйткенше, ағаш төсек сықыр-сықыр етті.Одан әрі жөнді ести алмадым. Сыбырласып кетті. Мен үйге құлағымды тақай түсемін. Тысырым сезіліп қалса керек:

— Шік-әй! Өй, мүйізің сынғыр! Шік! — деп айқайлады іштен Балқия. Мен тұра қаштым.

— Қап, қимылдамай отыра бермедің бе?!- деді Шеге, әңгіменің дәл ортасында үзіліп қалғанына өкініп. - Қасқа бала, Ай туып келеді...— деді Ждақай өрекпіп.—Енді Бұлыш өлсе келмейді.

— Не істейміз енді?.. Құрысын, қайтайык онда, - деді Шеге де өкініп.

— "Қайтқаны" несі, қасқалдақ! Екі сомадай жігіт тұрып...келіншек жалғыз жатқанда... — деп дүңк-дүңк етті Ждақай.

— Ендеше бар! Күтіп жатқан шығар... сені... — деді Шеге танауынан күліп.

— Барамын! Несі бар? — деп өз-өзіне дем бергендей қоқиланды Ждақай.

— Е, бар! Бар!

— Ал, кеттім! Біреу көрінсе белгі бер! — деп Ждақай түйенің тасасынан шықты. Бұқпақтап бүкең-бүкең желе түсті. Желе түсті де бұрылып Шегеге қарады. Шеге "жүре бер" дегендей қол сілтеді. Ждақай шыбын ұстайтын кісіше сақ басып бүкшеңдеп алға жылжыды. Мүлгіп тұрған отаудың есігіне де жетті. Бойын тіктеп қарауытып есік алдында іркілді.

Шеге де толқып Ждақайдың орнында бейне өзі тұрғандай жүрегі дүрсілдеп кетті.

Ждақай дыбыс берсе керек, көп күттірмей есік ашылды. Ждақай ішке зып берді. Болды бір қызық деді Шеге өзіне-өзі. Орнынан қалай тұрып кеткенін білмейді, бір кезде қараса, бұл да бүкеңдеп жабулы есікке қарай ұшып келеді екен. Үй сыртынан Ждақайдың қызығын тамашаламақ. Сөйткенше болған жоқ, үй ішінде тулақ сабағандай әлдене "таңқ" етті де, іле леген даңғырлап есіктен Ждақай атқып шықты. Атқып шығып бет алды тапырақтап ышқына қашты.

Шеге де ойланбастан өкше көтерді. Екеуі безіп барады сай жаққа қарай. Бұлардың дүрсіліне желідегі түйе үркіп өре түрегелді. Иттер шу етті.

Шеге Ждақайға қапталдаса беріп:

— Не болды, сорықайнаған?! — деді ырсылдап.