Кузнецовтар ұсталатын күні Асқар пристаньда жұмыста еді. Пристаньға кеп, Кузнецовтарды ұстап, пароходтар мен барактарға тінту жасаған полицейскілер, бір барактың үстінен қайықтың ескегіне байлап, көтеріп қойған, ұзындығы кере құлаш қызыл шүберекті түсіріп алды. Оны кім байлағанын, неге байлағанын Асқар білген де жоқ.

Сол күні кешке, жауапқа, жұмысшылармен бірге Асқар да шақырылды. Полицейский пристав Асқарды оңаша бөлмеге кіргізіп, әуелі: «пристаньда не сездің?» деп жайлап сұрап, артынан: «білгеніңді жасырасың» деп қысты, «Сібірге айдаласың!» деп қорқытты. Расында, пристаньда саяси ұйым барын білмеген Асқар, приставтан ешнәрсе сезбегеніне илануын өтінді.

Біраз айналдырып, күдікті сыр таба алмаған пристав, Асқарға революциялық ой түсірмейін деген ниетпен, «большевик» деген сөзді аузына алмады. Бірақ «большевиктер» дейтін саяси адамдар барын Асқар білер ме екен деген оймен, ол одан жіңішкелеп сұрап көрді.

– Барактың үстінен біз сыпырып алған қызыл шүберекті («ту» деп атағысы келмеді) көрдің бе?

– Көрдім.

– Оны неге қойған онда?

– Білмеймін.

– Қой, білерсің!– деді пристав, бетін құбылтып, көзін ойнақшытып.

Асқар білмейтіндігін айтып қарғанды.

Пристав Асқарды 4–5 сағат айналдырып: «бұл жөнде жан адамға айтпа!» деген сақтандырумен босатты.

Полицейское управлениеден түн ортасы ауа шығып, көше бойлай семинарияға келе жатқан Асқар ойға қалды. Ең алдымен, ол забастовка болады дегенді бұдан бұрын естіген жоқ еді. Бұл сөзді ол полицейскілерден ғана, өмірінде бірінші рет естіді.

Асқардың ойынша жұмысшылардың жұмыстан бас тартуы дұрыс, себебі – олар өте ауыр халде тұрады. Ал, сондай ауыр халін айтып, тұрмысымызды жақсыла дегендігі үшін, оларды полицейскілердің қудалауына, жазалауына Асқар түсінбейді. Жауапқа барғанша да, жауап бергенде де, жауаптан шыққанда да оны ауыр ойға қалдырған бір жағдай осы.

Оны екінші ойландырған «қызыл шүберек». Бұл шүберекті «ту» деген ой оның басына да келген жоқ. Себебі: бұл күнге шейінгі оның ұғымында, туды не әскер, не үкімет мекемесі ғана ұстайды.

Барак үстінен полицейскілер қызыл шүберек байлаған ескекті алып түсіп, жұмысшыларға: «Мынау не?» «Үкіметке қарсылық па?!» деп жекіргенде, Асқар: «бұнысы қалай!» деп ішінен ойлаған да қойған еді. Артынан, полицейский урядник өзінен жауап алғанда ол тағы ойланып қалды. Урядниктен қызыл шүберек мәнісін Асқар сұрауға бір оқтанды да, «пәлесін шығарып алармын» деп тыйыла қойды.

Полициядан босанып семинарияға келе жатқан ол: «апыр-ау, сол қызыл шүберек, не шүберек?!» деп ойлады тағы.

Семинарияға келген соң ол қызыл шүберектің жайын әркімдерден сұрастырмақ болды да, урядниктің: «аузыңды жап» деуі, «жабам» деп уәде беруі есіне түсіп, «қайтем!– деді ішінен,– пәлеге қалармын!»

Бірақ көпке шейін ол, өз ішінен: «япырау, бұл не қылған жұмбақ жалау?!» деп ойлайтын еді.

...Күндер өтіп жатты. Омбының тұрғын қазақтарынан учитель жалдап балаларын үйінде орысша оқытатын адамдар табылып, Асқар бос уақытын соларға жұмсап қаражат тапқан соң, пристаньға баруды қойды. Біраз күндерден кейін, пристань да, забастовка да, жұмбақ болған жалау да оның есінен шықты...

...Бурабай қаласындағы ұста дүкеніндегі Кенжетайдың арбасының шеңберін тарттырып ап, Кенжетаймен бірге қаладан шыға берген Асқар, әлгінде, ұста дүкеніндегіні «қайдан көрдім» деп ойлаған Асқар, ол адамды Омбының пристанында көргенін есіне түсірді. Ол кезде, ол адамның атын, фамилиясын Асқар білетін сияқты еді, қазір, қалай ойласа да білер емес.

Ойлана келе: «Ім-м-м!– деп қорытты Асқар ойын,– сол, сол! Нақ соның өзі! Дәл сол адам! Дәл емес-ау, анық сол!»

Сол арада Асқардың есіне қызыл жалау да түсе қалды.