Суық бетіне ыстық бет, суық қолына ыстық қол тиген Алексей, сезімнің толқынына көміліп, өзін-өзі ұмытты, осы кезде Алексейді оң қолымен құшақтап келе жатқан Ботагөз, оның наганын кабурынан ақырын суырып алып, қалтасына салды. Оны Алексей сезген жоқ.

– Мен сізден өтінем!..– деді Алексей, демін ышқына алып, Ботагөзге, жырақаның жағасына келгенде.

– Мен көндім!..

Алексей Ботагөздің қолтығынан қолын алды. Ботагөз екі-үш адым шегініп барып, қалтасындағы мылтықты алды да, жақындай берген Алексейге:

– Атам!–деді оқтанып.

Қараңғыға үйренген Алексейдің көзі өзіне ұсынған мылтықты көрді. Ол сасқанынан жанын сипап еді, наганы жоқ!..

Наганды Ботагөз алғанын Алексей білді. Сол минутта одан жан тәтті көрініп кетті. «Ашулы кісі атып жібереді» деп ойлаған ол, денесі дірілдеп шегіне берді.

Ботагөздің атып қалуға ойы бір кетіп тұрды да, «мылтық дауысы шықса, қуғыншы кеп қалар» деп, атпады. Алексей барып, кісі ертіп әкелгенше жасырынармын деп:

– Менің сізге істер рахымым,– деді Алексейге ол,– жаныңызды қиям. Тез кетіңіз!..

«Атып қала ма?» деп ығысқан Алексей, «атпаймын» дегесін жылдамдата басып қосына жөнелгенде, Ботагөз жыраға түсті де кетті.

Жыра бытықы-шытықы, біріне-бірі жалғасқан көп екен. «Құтылдым ба?» деп қуанған ол, сүріне-қабына, жыраны бойлап отырып, ентігіп, шаршағанда, көлдің жағасына жетті.

Ол еңбектеп, жардың биігіне шығып, артына құлағын түріп еді, дыбыс жоқ. Бірақ көлді айнала жылтылдаған от.

Ол оттар ақтардікі екенін Ботагөз біледі. Сондықтан ентігін басқан оған, ертеңгі күннің қаупі елестеді.

«Таң ата мені іздесе,– деп ойлады ол,– қалың әскер тауып алады. Енді қолға түссем оңбаймын. Не істеу керек?»

Қорқыныштан ба? Түнгі салқыннан ба?– Ботагөздің денесі қалтырап кетті.

Осы арада оның ойына – Шалқар көлінің ортасындағы тас діңгек түсті. Ол діңгекті Ботагөзге Асқар толық сипаттаған еді.

«Соған тығылайын» деген оймен Ботагөз көлді жағалап келе жатыр еді, жиекте екі қайық тұр екен. Соның біреуіне мініп, Ботагөз келдің ортасына тартты да кетті. Сәті түскенде, тас діңгекті ол тура тапты да, ескегін алып қап, қайықты толқынмен қайтарып қоя берді.

Діңгектің төбесіне шыққасын көңілі жайланған Ботагөз, айналасын сипап еді. Асқар айтқандай тобылғы, шөптесін орындар бар екен. Ботагөз сипап жүріп, бір қалың тобылғылы жерді тапты да сол араға кесіле жатты, аздан кейін ұйқтап кеткенін өзі де сезбеді.

Қосына ашумен барған Алексей, Ботагөзден қорқып келгенін айтуға ұялды, ол туралы тревога жасауға да ұялды. Одан ешкім жөн сұраған жоқ. Серіктері – «Ботагөзді өлтіріп келді» деп жорыды.

Жан-жағына разведка жіберген ақтың әскерлерінің көбі, Алексей қосқа қайтқанда, ұйқыда еді.

О да ұйқыға жатты, бірақ ұйықтай алмады. Оны кеп ойландырған екі зат болды. Біреуі – Ботагөздің айласын өткізіп құтылып кетуі; екіншісі – келешегінің күңгірттенуі.

«Ие, алдым күңгірт,– деп ойлады ол, шинелінің жарасына тұмсығын тыға, қос алдына жатып.– Совет өкіметі жеңді. Оның осы жеңуі жеңу. Енді біздің тілек бітті.

Ол не бақыт? Құрысын ол бақыт!»

Қытайға қашып барудан Алексейдің ойы жиренді. Оның қалғысы келді. Осы ой басына келгесін Сарыбастың қашқан себебін түсініп, ашумен азаптаған оның туысқандарын аяп, өзі де Сарыбастың жолын қууды мақұл көрді. Сол оймен ол, түрегеп жан-жағына қарап еді, айналасы түп-түгел шырт ұйқыда екен.

«Қайда тығылып қалам?»–деген ой келді оған.

Оның есіне де Шалқар көлінің тас діңгегі түсті.

– «Дұрыс!– деді ол, шинелінің ішінен беліне наган байлап, бомбаны қалтасына салып, аяңдап қостан шыға беріп,– сонда тығылам. Қытайға мына ұйқтап жатқандар-ақ өтсін!..»

Алексей жүгіре басып, көлдің жағасына келді де, жағалап жүріп, қайыққа кездесіп, қуанып кетіп, тас діңгекті бетке ұстай, қайықты есіп жөнелді.